Menisküs | Nedir? | Tedavisi ve Ameliyatı

Menisküs Nedir

Menisküs Nedir?

Dizimizi oluşturan en büyük iki kemikten üsttekine femur, alttakine tibia adını vermekteyiz. Bu iki kemik ekleme doğru yaklaştıklarında yüzeyleri genişler bu genişleyen kemiklerin birbirlerine bakan yüzlerinde oluşan şoku emmek  ve birbirlerine olan basınçlarını azaltmak için “C “şeklinde yapısı olan menisküs adı verilen kıkırdaklar bulunmaktadır.

Menisküslerimiz oturup kalkarken, yürürken, dizimizi yuvarladığımızda açıp kapattığımızda, iki kemiğin birbirine uyumunu  ve eklemin dolaşımını sağlar. Eklem içindeki sıvının kemiklerin üzerinde yapışık olarak kalmasına yardımcı olur. İki kemiğin birbirine maksimum olarak tam tutulmasını sağlar ve stabilite arttırır. Eklemin çıkması için engelleyicidir.

Menisküsler işte bu kadar arada kaldıklarından, arada kalan her şey gibi çokta kolay yararlanabilirler.

menüsküs yapısı

Diz eklemi organı içerisinde yer alan meniküslerimiz başlıca; kemiğin üzerine düşen basıncı azaltmak, diz ekleminin yaralanmasını azaltmak amacıyla orada bulunduğunu söylemiştik.

Bu yapılar içte ve dışta olmak üzere iki adettirler. İçteki eklem alanın büyüklüğüne göre daha büyük bir C şeklindeyken, dıştaki daha fazla “O” benzer  bir yapıdadır.

Eklemin kendi yüzeyi, Femur’un üst düzeyi daire olduğu için düz olan Tibia’nın üzerinde yuvarlanırken kendisine bir yuva bulmak ister. Bir tabağın kenarları gibi hareket eden eklemin buradan düşmemesi için tampon görevi görmektedir.

Yaşlılarımızı özellikle üzerine diz çökmek, bağdaş kurmak, namazda otururken de menisküslerini oldukça ezdiklerini bilmekteyiz.

Eklemi oluşturan İki kemiğin uzun kemikler olması nedeniyle kaldıraç kolu görevi gördüğünden, menisküsler çok büyük basınç kuvvetleri arasında ezilirler. Bu hareketlere bir de kurgusal hareketler, döngüsel hareketler eklendiğinde menisküs sıkıştığı yerde ne yazık ki yırtılmak durumunda kalır.

Eklemdeki yırtılan menisküs, kıkırdağın üzerinde tahrişe neden olur ve sıvının dolaşımına engel olur. Eklemin hareketi ve stabilitesi, kendi iç dengesi bozulur. İş te bu ağrıya neden olur ve şişlik yapar. Eklemin zaman zaman takılmasına yol açar.

Eklemimiz yürürken topallamaya neden oluyor ve alışık olmadığımız sesler veriyorsa, menisküs yaralanmalarına ön işaret olarak düşünülmelidir.

Bütün Menisküs Yırtıkları Aynı mıdır?

İnsanlar  menisküslerin hep aynı yerden ve aynı şekilde yırtıldığını düşünürler. Oysa menisküsler kendi içinde çok farklı şekilde yırtılabilirler.

menisküs yırtığı

Menisküs Nasıl Yırtılır?

Aslında bu sorunun cevabı sizin menisküsünüzün ne kadar sağlam olduğunda yatmaktadır. Gençlerdeki yırtıklar büyük bir travma, düşme, yuvarlanma, futbolda iken ikili mücadele sırasında gibi yırtılırken, yaşlılarda nasıl yırtıldığını yaşlının nasıl yırtıldığını hatırlayamadığı küçük travmalar yırtılmalara yol açabilir.

Büyük yırtılmalarda daha büyük parçalar koparken, yaşlıların dejeneratif menisküslerinde daha küçük yırtılmalar, küçük saçaklanmalar hatta kendinden ufak parçaların kopması söz konusudur.

Hastalar bunların nasıl yırtıldığını anlamadıkları gibi, ağrı ve şişmeleri bir sebebe bağlamayabilirler. Tipik yırtık sorulduğunda hasta genelde “dizim döndü ve şişti” gibi bir ifade kullanır.

Hasta yaralanmaya rağmen aktiviteye devam ederken, yarım saat bir saat içinde dizin daha çok şiştiği gözlemlerler. Çok ciddi travmalarda dizde aynı zamanda eklem sıvısının artışının yanında kanamada eşlik eder.

meniküs yırtığı

Menisküs Yırtığı Tanısı Nasıl Konulur?

Menisküslerimizin yırtıldığını, ağrı, şişlik, fonksiyon kaybı, topallama gibi belirtilerden anlayabiliriz. Kesin tanı için radyolojik değerlendirme yöntemi olan Manyetik Rezonans kullanılmalıdır. Manyetik rözenans sadece yırtığı göstermekle kalmaz aynı zamanda menisküsün yapısı hakkında da bize bilgi verir.

Evre 1:  Yırtıklarda genelde menisküsün içinde noktasal bir bozulma olur.

Evre 2: Çizgisel yırtıklar gözlemlenir.

Evre 3: Eklem üstüne açılan yırtıklar oluşur.

Evre 4: Menisküsün yapısal olarak bozulduğu yırtıklardır.

Mr da görülen her yırtık ameliyat gerektirmez. Buna sadece hekim karar verebilir.. Evre 1 ve Evre 2 ameliyatsız tedavi edilebilir. Evre 3 duruma göre belirlenir. Evre 4 yırtıklar ise çoğunlukta ameliyat edilirler. Eklemin takılmasına engel olmak, eklemin iç sıvısını artırmak, hareketi artırmak için buna ihtiyaç vardır.

Menisküs Ameliyatı

Menisküs ameliyatı dizin sağ ve sol her ki yanından yaklaşık yarım santimlik kesikler açılır ve bu kesiklerden birinden kalem boyutlarında kamera sokulur, diğer kesikten ise işlem yapılacak olan cerrahi alet sokulur. Ekrana aktarılan görüntüden yırtık, kopma, hasar tespit edilir ve duruma göre bölge temizlenir ve mümkün ise yırtıklar dikilir.

Bunlara ek olarak sadece yırtık doku çıkarılabilir, menisküs nakli yapılabilir, menisküs dokusunun tamamı çıkarılabilir. Menisküs ameliyatı yırtık alımları 15 – 30 dakika kadar sürerken, dikim ve nakil işlemleri daha da fazla sürebilmektedir.

Menisküs Egzersizleri

İnternette bolca bulabileceğiniz bu egzersizler maalesef tedavi edici bir fayda sağlayamamakta, aksine daha çok ağrı ve şişliğe hatta takılmalara neden olabilirler.

Fakat ameliyat sonrası aşağıdaki egzersizleri ” ÖNCE HEKİMİNİZE DANIŞARAK ” uygulayabilirsiniz.

menisküs egzersizleri

Spor ile menisküs ilişkisini şöyle tanımlayabiliriz. Kazaları ve sakatlanmaları saymazsak bu hastalığa en çok yüksek kilolu insanlar yakalanıyor. Spor yaparak, kilonuza dikkat ederek eklemlerinize binen yükü azaltabilir menisküsden doğal olarak korunabilirsiniz.